Oorlogsmonument onthuld

In deze tijd waarin vrede in eerste instantie voor iedereen van zelfsprekend was, komt de oorlogsdreiging nu met de gebeurtenis in Oekraine toch weer dichtbij. We zien dagelijks de beelden op tv van de gevolgen van de oorlog en de impact op de bevolking. We ervaren nu weer hoe belangrijk het is om gebeurtenissen uit die oorlogstijd vast te leggen en herinneringen te bewaren. In 1940 – 1945 hebben anderen voor onze vrijheid gevochten en zijn velen daarbij gesneuveld. Zo ook op 18 juni 1941.

In de nacht van 17 op 18 juni 1941 werden door de Royal Airforce vluchten uitgevoerd vanuit Engeland op doelen in Keulen, waarbij 43 Hampden en 33 Whitley bommenwerpers betrokken waren. Een van die vliegtuigen werd door een Duitse nachtjager om half 3 ‘s-nachts neergeschoten ten noorden van Best en kwam op deze plek neer. De bemanning bestond uit:

· De kapitein officier vlieger Donald Fezard Walker, 28 jaar uit Dorset.

· De tweede piloot sergeant Ernest Edward Weldon, 23 jaar uit Yorkshire

· De navigator sergeant Fred Antony Hatton, 20 jaar uit Yorkshire

· De staartschutter sergeant Duncan Roger Black, 20 jaar uit Rentfrewshire

· De radiotelegrafist Sergeant Bernard Jones, 22 jaar.

Alleen Bernard Jones overleefde de crash maar was zwaar gewond. Met dit monument willen we een permanente herdenkingsplek creëren zodat de mensen die voor ons gevochten hebben de eer krijgen die zij verdienen en waarbij mensen uit Best en andere passanten kennis kunnen nemen van deze gebeurtenis.

Jan Vogels vertelde tijdens de ceremonie zijn verhaal:

"Ik zal 10 0f 11 jaar geweest zijn toen thuis op Aarle mijn vader in gesprek was met een goede bekende en ze vertelden over de Duitse bezetting. Ja, zei mijn vader ik heb ook nog iets meegemaakt. Hij vertelde dat hij op 18 juni 1941 s’nachts rond haf 3 wakker werd van het lawaai van een hevig luchtgevecht. Hij zag dat een Duitse jager, welke gestationeerd was op Welschap in gevecht was met een grote Engelse Amstrong bommenwerper die juist teruggekeerd was van een missie boven Keulen. Hij zag dat de bommenwerper in brand stond en hoogte verloor en richting Broek zou neervallen. Hij trok zijn klompen aan en reed snel naar het Broek. Voor de spoor overweg zag hij het toestel brandend in een weiland liggen. Hij was er als eerste bij. Hij ging er naar toe en hoorde iemand schreeuwen en zag hem zwaaien. Hij zag dat de man met riemen vastzat, pakte zijn kniep (zakmes) uit zijn zak, sneed hem los pakte hem op zijn schouder en legde hem 80 m verder tegen een boom aan. Hij verbaasde zich dat hij zo sterk was. Kort daarop arriveerde de plaatselijke huisarts Dr. Kuipers die eerste hulp verleende. Daarna maakte mijn vader dat hij weg kwam want als men er achter kwam dat men een Engelse vliegenier hulp verleende had je een groot probleem. Thuis aangekomen ging hij naar bed en heeft aan niemand iets over deze gebeurtenis verteld. Mijn vader vertelde ook dat het vliegtuig voordat het neerstortte de toppen van een rij kanidassen heeft geraakt. Deze heeft de val gebroken en resulteerde dat het vliegtuig zich niet in de grond hhad geboord. In die rij kanidassen heeft tot ze gerooid werden een “zonk” in de 3 toppen gezeten, totdat ze ca 20 jaar geleden gerooid werden.

De 4 omgekomen bemanningsleden liggen begraven bij de Oude Toren in Woensel en bestonden uit:

1^e piloot Officer Donald Walker 28 jr

2^e piloot Srgt Ernest Weldon 23 jr

Navigator Srgt Fred Hatton 20 jr

Staartschutter Srgt Duncan Black 20 jr

Geredde verbindingsofficier Srgt Bernard Jones had 2 gebroken benen. Deze zijn door een Duitse arts in het noodziekenhuis van Huize Nazareth gezet en is daarna in een Rode Kruis wagen naar Den Bosch vervoerd. Vervolgens heeft hij tijdens de oorlog in verschillende Duitse en Poolse krijgsgevangen kampen gezeten en is bij de bevrijding weer in Engeland terug gekeerd. Daarna is hij getrouwd, heeft een dochter gekregen en is in 1970 op 51 jarige leeftijd overleden.

Deze zaak is me altijd bij gebleven en was voor mij reden om de zaak verder te onderzoeken. Ik nam contact op met de vorige bewoner van mijn huis Toon Kuipers die me precies de plek wist te vertellen waar het toestel neergekomen was. Hij vertelde verder dat hij van zijn vader Huub niet mocht gaan kijken want de Duitsers duldden geen pottenkijkers. Na een paar dagen was het toestel geruimd vertelde hij. Ook heb ik contact opgenomen met Sjaak de Coop (vd Sande) de plaatselijke hoefsmid. Deze vertelde mij dat hij, kijkend uit het slaapkamerraam het toestel brandend heeft zien neerstorten. Ook zijn strenge vader wist te voorkomen dat zijn kinderen gingen kijken. Ik heb ook nog gesproken met Jan vd Loo die op weg naar het wrak tegengehouden werd door 2 Duitse militairen in blote buik en met het geweer in de aanslag. Hij wist niet hoe snel hij weg moest komen.

Ik heb hierop contact opgenomen met Ad van Zandvoort, een eindhovenaar die veel gecrashte oorlogsvliegtuigen heeft onderzocht. Hij heeft met een metaaldetector de plek onderzocht en vond uitsluitend stukjes mica van de cockpit, enkele patronen en stukjes aluminium.

Ad heeft me de processen verbaal verstrekt (in het Duits en in het Nederlands) almede de namen van de omgekomen bemanningsleden en waar ze begraven liggen alsmede het vliegtuigtype. Hij heeft, omdat de RAF geen informatie verstrekt, diverse advertenties in Engelse dagbladen geplaatst om de adressen van deze mensen te achterhalen. Hij is hierin geslaagd en heeft contact nog met de familieleden.

Ik heb veel respect voor de 4 jonge Engelsen die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid. Een monument voor hen is zeker op zijn plaats."