Archeologie

Archeologie gaat over sporen en resten van menselijke aanwezigheid vanaf 300.000 jaar gelden in de bodem en onder water. Deze zichtbare en onzichtbare resten vertellen veel over hoe mensen vroeger leefden en werkten. Onze bodem is daarom een archief dat we willen bewaren.

De Wet op de Archeologische Monumentenzorg is de Nederlandse uitwerking van het Verdrag van Malta. Het is een raamwet die regelt hoe rijk, provincie en gemeente bij hun ruimtelijke plannen rekening moeten houden met het erfgoed in de bodem. De Wet op de Archeologische Monumentenzorg is op 1 september 2007 in werking getreden.

Doelstelling
De nieuwe wet beoogt het culturele erfgoed (en vooral het archeologische erfgoed) te beschermen. Wat is archeologisch erfgoed? Dat zijn alle fysieke overblijfselen, zowel in als boven de grond, die bijdragen aan het verkrijgen van inzicht in menselijke samenlevingen uit het verleden.
De uitgangspunten van de nieuwe wet:

• Archeologische waarden zoveel mogelijk in de bodem bewaren en alleen uitgraven als behoud in de bodem (in situ) niet mogelijk is.

• Vroeg in de ruimtelijke ordening al rekening houden met archeologie. 

• Initiatiefnemers van ruimtelijke ontwikkelingen moeten in een vroeg stadium aangeven hoe ze met eventuele archeologische waarden bij bodemverstorende ingrepen omgaan. Dit houdt in: een verplichting tot vooronderzoek bij werkzaamheden die de grond gaan verstoren. De invoering hiervan wordt geregeld via bestemmingsplannen en vrijstellingen, die mer-plichtige activiteiten en ontgrondingen. 

• Bodemverstoorders betalen archeologisch onderzoek en mogelijke opgravingen. De kosten voor noodzakelijke archeologische werkzaamheden komen ten laste van de initiatiefnemer tot de bodemverstorende activiteit.

Omgevingswet
Met de invoering van de nieuwe omgevingswet zal de gemeente via het omgevingsplan de eerder genoemde punten dienen vast te leggen. 

ARCHEOLOGISCHE OPGRAVING BEST-AARLE 
In het gebied Best-Aarle, tussen de Broekstraat, Kapelweg en Aarleseweg, ontwikkelt de gemeente een woongebied. Om te voorkomen dat de archeologische resten tijdens de bouw van het woongebied verdwijnen, hebben archeologen van Archol in samenwerking met Diachron hier in 2009-2012 een archeologische opgraving uitgevoerd. In totaal is maar liefst 60 hectare landbouwgrond opgegraven, waarbij veel kennis over het verleden van Aarle is vergaard. Naast resten van bewoning uit de late prehistorie en Romeinse tijd zijn enkele middeleeuwse boerenerven aangetroffen, waarvan de ontwikkeling tot in de twintigste eeuw kon worden gereconstrueerd.

Van de opgravingsresultaten is uitvoerig verslag gedaan in het Archol-rapport 280: ‘Tussen Aarlese weg en Broekstraat. Archeologisch onderzoek van een historisch cultuurlandschap in Aarle, gemeente Best’. Dit rapport is gratis te downloaden via: www.archol.nl/pdf/ . Scroll naar benden en ga naar de rapporten met het nummer: 280. 

CATALOGUS ARCHEOLOGIE GEMEENTE BEST
In opdracht van de gemeente Best zijn in de laatste jaren vele archeologische onderzoeken geweest waarvan ook rapporten zijn gemaakt. Een aantal van deze rapporten zijn ook in het bezit van Erfgoedvereniging Dye van Best. Voor belangstellende zijn die rapporten ook in te zien. 

Daarnaast heeft de gemeente Best heeft ook een catalogus Archeologie gemeente Best uitgebracht. Hierin staan de archeologische monumenten, onderzoeken die hebben plaats gevonden en vindplaatsen op basis van historisch bronnen. De nummers is deze catalogus zijn terug te vinden op de archeologische basiskaart en op de archeologische verwachtingen- en waardenkaart. 

Klik hier voor de Catalogus Archeologie gemeente Best.