Heerbeeckweek 2022

Van 22 tot 25 februari 2022 vond de Heerbeeckweek plaats. Dat is een week waarin leerlingen geen gewone lessen volgen, maar in projectvorm kennis opdoen. Omdat de Erfgoedvereniging Dye van Best de geschiedenis van Best graag onder de aandacht wil brengen bij jongeren, werkten ze in de Heerbeeckweek samen aan twee geschiedenisprojecten. De projecten zijn gesubsidieerd door de Erfgoedvrijwilligers van het Prins Bernhard Cultuurfonds.

Onder de noemer ‘De Geschiedenis ligt op straat’ verdiepten leerlingen van de tweede klas mavo/havo/vwo zich in een stukje geschiedenis van Best aan de hand van de straatnamen van de nieuwe wijk Dijkstraten. De straatnamen in deze nieuwbouwwijk klinken voor de meeste inwoners exotisch zoals ‘Kapost’ of ‘Wetsok’. Ze zijn namelijk vernoemd naar klompenmakersgereedschap. Daarmee ligt de geschiedenis van Best letterlijk op straat. Leerlingen kregen de opdracht om de historische achtergrond van het stuk gereedschap uit te zoeken: waarvoor werd het gebruikt, in welke tijd, wat kun je vertellen over de klompenindustrie van vroeger in Best? Met de informatie maakten ze een webpagina waar vervolgens een QR-code aan gekoppeld kon worden. Die geeft dan per straat informatie die je kunt gebruiken voor bijvoorbeeld een wandeling door de wijk. Op dinsdag 22 en woensdag 23 februari kwam bovendien een echte klompenmaker in de klas die ter plekke van een stuk hout een klomp maakte. Uiteraard gebruikmakend van allerlei gereedschap.

Gesproken geschiedenis

Voor VWO4 leerlingen ging ‘Bestenaren vertellen over vrüger’ van start. Het is een ‘Oral History’ project, ofwel gesproken geschiedenis. Het is een interviewtechniek die persoonlijke herinneringen van mensen vastlegt. De verhalen die hieruit voortkomen vertellen de menselijke kant van de geschiedenis. De leerlingen kregen hiervoor eerst een tweedaagse cursus over hoe je mensen op leeftijd interviewt, maar bijvoorbeeld ook over hoe het geheugen werkt.

Ze gingen daarna inwoners van Best interviewen en dat kon natuurlijk ook hun eigen opa of oma zijn. Bijvoorbeeld over hoe het was om op te groeien in het Best van net na de oorlog, toen een groot deel van het centrum kapot was en de hei nog vol lag met granaten en ander achtergelaten wapentuig. Of hoe het was toen je oudere broer in Indonesië ging vechten. “Geschiedenis heeft zich ook vlakbij jou in de buurt afgespeeld, is wat we leerlingen willen bijbrengen”, aldus Corinne der Kinderen van Dye van Best. “De leerlingen leverden met deze verhalen ook iets tastbaars op, een artikel voor bijvoorbeeld het Erfgoedblad of een podcast voor op de Dye van Best website.”

Ervaringen van leerlingen

Kiki Barmentlo is een van de 120 tweedeklassers van het Heerbeeck die meegeholpen heeft om de betekenis van een straatnaam van de wijk Dijkstraten te achterhalen. “Ik had de ‘Dophamer’ als straatnaam gekregen. Maar het was heel lastig zoeken, ik kon vrij weinig vinden. Maar wat ik gevonden heb is dat het een stuk gereedschap is om het begin van de klomp een beetje uit te hollen.”

Ze voegt eraan toe: “Het was eigenlijk helemaal nieuw voor mij. Ik woon zelf in de wijk Dijkstraten en wist helemaal niet dat de straatnamen met klompen te maken hebben. Maar ik vond het uiteindelijk wel interessant om te weten. Ik woon zelf in de ‘Spaanders’ en nu weet ik dat dat grote splinters hout zijn die van een klomp af komen bij het maken.”

Ze hoopt dat de informatie straks toegankelijk wordt gemaakt, bijvoorbeeld dat je inderdaad via een QR-code bij een website komt met informatie en zo te weten komt wat voor een betekenis de straatnaam heeft.

Madeline van Gerwen volgde met 24 andere VWO4 leerlingen het ‘Oral History’ project: “Ik vond het wel leuk om meer te weten te komen over je eigen dorp, want daar ben ik echt nooit mee bezig. Ik ben ook geïnteresseerd in journalistiek en vond de informatie over hoe je een interviewsetting kunt creëren interessant.”

Aimée Bastings vindt de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog erg boeiend en daarom paste het interview met de opa van Madeline, die nog veel herinneringen had uit die tijd, goed bij haar.

Geslaagd

Hubertine van den Biggelaar en Corinne der Kinderen, beiden vrijwilligers bij de Dye van Best, kijken samen met Jos van de Wijdeven, geschiedenisdocent van het Heerbeeck, met een goed gevoel terug op de samenwerking. “Het doel om leerlingen op een speelse manier kennis te laten maken met lokale geschiedenis, is wel geslaagd. De werkstukken zullen te zijner tijd te vinden zijn op de website van de Dye van Best. Voor de interviews geldt uiteraard alleen als de geïnterviewde hier toestemming voor heeft gegeven”, aldus Corinne der Kinderen.