Ambacht ‘handmatig vervaardigen van klompen’ in ere hersteld

De dorpen Liempde, Best, Schijndel en Sint-Oedenrode grenzen aan het natuurgebied De Scheeken, een van de kerngebieden in Het Groene Woud. Een gebied bekend om zijn historische populierenbeplanting, waar vroeger veel klompenmakers actief waren. Het plaatsen van het handmatig maken van klompen op de Immaterieel Cultureel Erfgoed Lijst op 12 april 2013 was voor de Heemkundekring Dye van Best aanleiding om ook werkelijk te zorgen dat het vak van het handmatig vervaardigen van klompen ook lokaal niet gaat uitsterven. Dit door middel van een cursus ‘handmatig klompen maken’, die een financiële bijdrage heeft ontvangen van Streekfonds Het Groene Woud.

Voorzitter Harrie van Vroenhoven van Heemkundekring Dye van Best: “Wij hebben contact gezocht met de heemkundekringen Liempde, Schijndel en Sint-Oedenrode om samen te bekijken of we konden komen tot een cursus handmatig klompen maken. In Best hadden we in 1914 een klompenvakschool. Dit was een opleiding van drie jaar met gemiddeld twintig leerlingen. In 1924 werd deze opleiding opgegeven wegens gebrek aan belangstelling. In Sint-Oedenrode werd in 1942 een nieuwe vakschool opgericht. Deze vakschool heeft slechts bestaan tot 1947. Nu dreigt het handmatig maken van klompen uit te sterven, vandaar het idee van een cursus”. Tijdens de informatieavond bleek dat er veel belangstelling was voor het volgen van zo’n cursus. Uiteindelijk hebben zich 14 cursisten aangemeld voor de cursus.

“Voor het geven van een cursus zijn we te rade gegaan bij de Stichting Klompenmonument en hebben we contact gezocht met Nicole van Aarle, werkzaam als zelfstandige klompenmaakster en tevens secretaris van de eerder genoemde stichting. We hebben de mogelijkheden besproken en tevens gekeken naar de kosten van zo’n cursus. Om enigszins tegemoet te komen in de kosten is door Heemkundekring Dye van Best een projectvoorstel ingediend bij de Stichting Streekfonds Het Groene Woud. Het bestuur van deze stichting heeft positief op de aanvraag gereageerd. “

Uitsterven oude ambacht

Met pijn in haar hart constateerde Nicole van Aarle in haar klompenschuurtje aan de Helmondseweg 3a in Aarle-Rixtel dat het aloude ambachtelijk klompenmakersvak dreigt uit te sterven en daarom geeft ze regelmatig cursussen in het handmatig vervaardigen van klompen. De cursus die nu geïnitieerd is door heemkundekring Dye van Best leidt op om straks zelfstandig klompen te kunnen maken, van bol tot klomp. “Het is een lichamelijk zware cursus, waarbij het vooral gaat om het echte vak van klompenmaker te leren. Na afloop van de cursus zal de eerste tijd ook nog veel thuis geoefend moeten worden. Bij een ander deel van de cursus ligt de nadruk niet op het maken van klompen, maar vooral over de verhalen die je kunt vertellen over de klomp, het gereedschap, de geschiedenis.”

De cursisten gaan hun opgedane kennis ook verder verspreiden. Zo wordt in Liempde in 2017 bezoekerscentrum D’n Liempdsen Herd geopend waar demonstraties worden gegeven. In Sint-Oedenrode gaat cursist Marc van Diest, op de locatie waar zijn opa klompenmaker was, een klein museum inrichten met oud klompengereedschap met de bedoeling ook demonstraties te gaan verzorgen. In Best heeft Ad van der Vleuten, eigenaar van de Vleutse Hoeve, reeds een ruimte ingericht met klompen, klompengereedschap, een oude klompenmachine en is er een film te zien hoe klompen worden gemaakt. Ook hier worden in de toekomst demonstraties gegeven. Nog een laatste oproep van Nicole van Aarle: “Om cursussen te kunnen blijven geven en het beschikbaar kunnen stellen van gereedschap aan de cursisten is er vraag naar oud klompenmakers gereedschap dat niet meer gebruikt wordt en bij ons een tweede toekomst krijgt”.